به مرگ جنین پس از هفته 20 حاملگی و قبل از آغاز زایمان مرگ داخل رحمی گفته میشود. متأسفانه در 50٪ موارد علت مرگ داخل رحمی ناشناخته میباشدو میتواند موجب تنش های روانی برای مادر و خانواده در انتظار فرزند گردد. این عرضه در حدود یک درصد از حاملگی ها را شامل میشود.
اتیولوژی و عوامل خطر :
همانگونه که ذکر شد علت نیمی از مواردمرگ داخل رحمی شناخته شده نمیباشد. سایر موارد عبارتند از :
1.دیابت پیشرفته در مادر
2.فشارخون حاملگی و پره اگلمپسی
3.جداشدن زودرس جفت
RH4.ناسازگاری
5.عفونت
6.بیماریهای خود ایمنی
7.ناهنجاری های مادرزادی
8.گره های واقعی بند ناف
9.خونریزی واژینال
تظاهرات بالینی :
1.عدم احساس حرکات جنینی توسط مادر
2.کوچک شدن سینه ها
3.کوچک شدن اندازه رحم
تشخیص:
با استفاده از سونوگرافی و یا رادیو گرافی تشخیص مرگ جنینی داده میشود.
توسط سونوگرافی داپلر صدای قلب جنین را نمی توان مشخص نمود و حرکات جنینی مشاهده نمیشودو بر این مبناء تشخیص مرگ جنینی به طور قاطع گذاشته میشود . بنابراین امروزه از تکنیکهای رادیولوژی برای این منظور کمتر استفاده میشود.
علائمی که در رادیولوژی نشانگر مرگ جنین است عبارتند از:
1.فرورفتن استخوانهای جمجمه به علت تخریب بافت مغز (علامتspalding )
2.انحراف شکل ستون فقرات جنین و مشاهده گاز در داخل عروق و احشاء جنین (علامت روبرت)
عوارض مرگ داخل رحمی جنین :
1.انعقاد منتشر داخل عروقی(DIC) به علت تخریب بافت جنین و آزاد شدن ترومبوبلاستین به داخل مایع آمنیوتیک و ورود آن به داخل گردش خون مادر و در نتیجه کاهش سطح فیبرینوژن مادر سه هفته بعداز مرگ جنینی کاهش می یابد.
2.بروزعفونت رحمی ویا سپتی سمی و مرگ
3. همچنین عوارض روحی و روانی ، افسردگی ، اضطراب و احساس گناه به دنبال مرگ جنین
درمان و مراقبت های پرستاری :
در 70ـ80 درصد موارد ،مادر در عرض 2ـ3 هفته پس از مرگ داخل رحمی جنینی، بطور خودبخود زایمان میکند که به علت تنش زا بودن این دوره انتظار برای مادرو خانواده ، پزشکان ترجیح میدهند زایمان را به روش مصنوعی القا نمایند. بنابراین از غلظتهای بالای اکس توسین جهت ایجاد انقباضات رحمی استفاده میکنند.
با استفاده از لامیناریا (وسیله ای که جهت اتساع گردن رحم در کانال سرویکس قرار داده میشود) قبل از استفاده از اکسی توسین میتوان خروج جنین مرده را تسهیل نمود.
با استفاده از پروستاگلاندین E2 به صورت شیاف واژینال به مقدار 20 میلی گرم میتوان موجب تحریک زایمان شد.
پس از خروج جنین مرده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی ، جهت جلوگیری از عفونت و از تزریق هپارین در صورت بروزDIC استفاده میشود.
لازم به ذکر است که حمایتهای روحی و روانی از زن و شوهر از دیگر اقدامات مهم مراقبتی میباشد.